| Sažetak | Halofiti su biljke koje, za razliku od većine poznate flore, mogu preživjeti, rasti i razmnožavati se na slanim područjima s ekstremnim uvjetima. Preživljavanje nepovoljnih uvjeta omogućuju im razne strukturne i biokemijske adaptacije ovisne o pojedinoj vrsti, području, vrsti staništa itd. U ovom radu izolirani su i identificirani hlapljivi spojevi, sastavnice ekstrakata različitih halofitnih vrsta sakupljenih u području rezervata Pantan kod Trogira. Eterična ulja su izolirana hidrodestilacijom u aparaturi po Clevengeru, dok su hlapljivi spojevi hidrolata, zaostali nakon izolacije eteričnog ulja, ekstrahirani mikroekstrakcijom na čvrstoj fazi (SPME). Izolirani hlapljivi spojevi su identificirani vezanim sustavom plinska kromatografija-spektrometrija masa (GC-MS). Najzastupljenije komponente eteričnog ulja biljke Limonium narbonense su cis-2-heksenol (12,5%), nonakozan (11,3%) i heptakozan (10,6%), dok se u hidrolatu ističu cis-2-heksenol (16,5%), kamfor (15,2%) i α-tujon (14,9%). Najzastupljenije komponente eteričnog ulja biljke Artemisia caerulescens su kamfor (41,6%) i α-tujon (34,2%), dok je najzastupljenija komponenta hidrolata kamfor (52,1%). Najzastupljenija komponenta i eteričnog ulja i hidrolata biljke Halimione portulacoides je kamfor (63,6 i 69,6%). Najzastupljenije komponente eteričnog ulja biljke Glaucium flavum su pentakozan (21,3%), trikozan (14,4%) i p-vinil-gvajakol (13,9%), dok su najzastupljenije komponente hidrolata 10-(acetil- metil)-3-karen (23,4%), (E)-3-heksen-1-ol (20,6%) te p-vinil-gvajakol (17,9%). Najzastupljenije komponente eteričnog ulja biljke Inula crithmoides su p-cimen (29,3%), δ-8,9-dehidrotimol-metil-eter (19,0%) i p-cimen-7-ol (11,2%), dok su najzastupljenije komponente hidrolata timil-2-metil-butanoat (21,8%) i p-cimen-7-ol (18,9%). Identifikacija hlapljivih spojeva ovih biljnih ekstrakata doprinosi boljem razumijevanju kemijskog sastava, kao i potencijala svake od biljnih vrsta u farmaceutskom, kozmetičkom ili prehrambenom smislu. |
| Sažetak (engleski) | Halophytes are plants that, unlike most flora, can survive, grow, and reproduce in saline areas with extreme conditions. Their survival in adverse environments is enabled by structural and biochemical adaptations, varying by species, region, and habitat type. In this study, volatile compounds from extracts of halophyte species collected in the Pantan reserve near Trogir were isolated and identified. Essential oils were extracted by hydrodistillation using a Clevenger apparatus, while volatile compounds from hydrosols, left after essential oil extraction, were obtained by solid-phase microextraction (SPME). The isolated volatile compounds were identified via gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS). The most abundant components of Limonium narbonense essential oil are cis-2-hexenol (12.5%), nonacosane (11.3%), and heptacosane (10.6%), while the hydrosol contains cis-2-hexenol (16.5%), camphor (15.2%), and α-thujone (14.9%). Artemisia caerulescens contains camphor (41.6%) and α-thujone (34.2%) in essential oil and camphor (52.1%) in the hydrosol. In Halimione portulacoides, camphor dominates both the essential oil (63.6%) and hydrosol (69.6%). Glaucium flavum essential oil contains pentacosane (21.3%), tricosane (14.4%), and p-vinyl-guaiacol (13.9%), while its hydrosol has 10- (acetylmethyl)-3-carene (23.4%), (E)-3-hexen-1-ol (20.6%), and p-vinyl-guaiacol (17.9%). Inula crithmoides essential oil contains p-cymene (29.3%), δ-8,9-dehydrothymol-methyl-ether (19.0%), and p- cymene-7-ol (11.2%), while its hydrosol contains thymyl-2-methyl-butanoate (21.8%) and p-cymene-7-ol (18.9%). Identifying volatile compounds in these plant extracts helps better understand their chemical composition and potential applications in pharmaceutical, cosmetic, or nutritional terms. |
